Progressieve samenwerking noodzaak, te beginnen in de Achterhoek.
Op 20 juni haalde de Eerste Kamer een streep door de lijstverbinding. Dat betekent dat partijen niet meer kunnen profiteren van elkaars reststemmen. Dat is maar goed ook, want in de praktijk is zo’n lijstverbinding nauwelijks aan de kiezer uit te leggen. Die denkt dat er een soort fusie gesmeed werd tussen de partijen die meededen aan zo’n lijstverbinding. Dat was natuurlijk niet zo. Je zag wel dat er gebruik gemaakt werd door partijen in “dezelfde hoek”. Bijvoorbeeld tussen uitgesproken rechtschristelijk: SGP en ChristenUnie of bij links: Groen Links en PvdA. Voor de kiezer is het vanaf nu duidelijk: een stem op één partij blijft een stem op die partij.
Coalitievorming.
Wat die partij met die stem gaat doen is op voorhand niet te zeggen. Dat is wel erg vervelend. Krijgt de VVD GroenLinks erbij of de ChristenUnie? Die vraag speelt tijdens de formatie. In een versnipperd lansdschap zou het daarom goed zijn na te denken over het Zwitsers systeem. Je kunt meerdere stemmen uitbrengen. Waardoor je als kiezer ook je voorkeurssamenwerking kunt aangeven. Nog mooier zou zijn als je ook tegen een coalitie zou kunnen stemmen. Zoals bijv. betoogd door de groep “het nieuwe kiezen.” Stemmen per brief, internet of app moet natuurlijk ook snel ingevoerd worden om zo een hogere “opkomst” te krijgen.
Lokale verkiezingen
In maart 2018 staan de verkiezingen voor de gemeenteraad weer op het programma. Daar zie je ook veel versnippering, lokale lijsten , one-issue-partijen of persoonlijsten. Het is niet altijd duidelijk waar deze voor staan. Is een “Gemeentebelangen” voor de ondernemers of voor de bijstandsmoeders? Is HMV (Henk Meerdinks Volksvertgenwoordiging in de raad van Aalten) voor de grote varkensboeren of voor de natuurinclusieve landbouw of alleen voor de naamgever van deze groep?
Progressieve samenwerking
De Achterhoek kleurt bij landelijke verkiezingen steeds meer blauw (VVD); lokaal zijn de lokale partijen en het landbouwgedomineerd CDA sterk. De progressieve partijen zijn versnipperd en vaak onherkenbaar. Voor een krachtig sociaal, goen lokaal beleid is verdere progressieve samenwerking nodig. Ik pleit voor lokale progressieve verenigingen bestaande uit bijvoorbeeld aanhangers van Groen Links, D66, PvdA en SP. In de Achterhoek zijn ze vaak te klein om eigen fracties op de been te houden,. Samengaan zou het lokale groen en sociale geluid kunnen versterken. Zij zijn vaak de spreekbuis van modern, duurzaam, sociaal en inclusief ondernemerschap. Daar heeft de Achterhoek behoefte aan. Progressieve partijen zijn pleitbezorgers van kunst, cultuur en breedtesport. Ook daar is de Achterhoek bij gebaat. Op den duur zou via een Achterhoeks parlement de bestuurskracht van de regio vergroot moeten worden. Daarbij zijn progressieve partijen de drijvende krachten en voortrekkers.
Ondertussen in de gemeenteraden.
Om tot verbrede progeressieve samenwerking in de Achterhoek te komen, moet er in de gemeenteraden ook veel veranderen. We moeten af van het wij-zij en coalitie-oppositiedenken. De raad moet veel meer in vrijheid zonder coalitieakkoorden kunnen pleiten voor uitvoeren van de eigen raadsagenda. In geval van de progressieve partijen: duurzaamheid, sociale rechtvaardigheid, aansprekende kunst en cultuur , nieuwe natuur en een schoon milieu en vernieuwend inclusief ondernemerschap. Dat betekent dat we toe kunnen met minder wethouders. Niet per se per coalitiepartij verdeeld tussen parttime en fulltime. Wel deskundige mensen die visie hebben op de Achterhoekse identiteit en samenwerking. Dat betekent dat je voor lokale onderwerpen wisselende meerderheden kunt krijgen. Voor de Achterhoekse samenwerking zou de stip op de horizon moeten zijn: duurzaam, inclusief ondernemerschap. Progressieve partijen moeten hierin door samenwerking het voortouw nemen. Anders blif alles bi’j ’t olde.