Esther Diepenbroek, 10 november 2023
Inleiding
Dit jaar 175 jaar geleden is de grondwet afgekondigd. Een belangrijk moment voor onze rechtstaat: de Grondwet geeft ons de mogelijkheid de lokale democratie vorm te geven. De Grondwet geeft ons ook sociale grondrechten; precies die zaken die wij als PP ook belangrijk vinden; de kapstok voor onze Algemene Beschouwingen.
Volgens onderzoek is de top-vijf van onze maatschappelijke uitdagingen: Gezondheidszorg, bestaanszekerheid, wonen, immigratie en asiel en klimaat en duurzaamheid.
Bestaanszekerheid.
Bestaanszekerheid lijkt wel het meest gebruikte woord van de laatste tijd.
Maar wat is bestaanszekerheid? Welvaart verliezen is niet hetzelfde als arm zijn.
Bestaanszekerheid is meer dan geld hebben voor de maandelijkse vaste lasten en boodschappen. Het gaat ook en vooral om gehoord en gezien worden, volwaardig behandeld worden, eigenwaarde en kansengelijkheid. Daarom is herijking van het armoedebeleid zo belangrijk. De fractie van de PP ziet dat er steeds meer een scheve verdeling van de welvaart is.
Gezondheidszorg.
Wij moeten de zorg anders gaan inrichten om deze toekomstbestendig te maken.
Wij zouden als raad meer de samenleving in moeten om duidelijk te maken dat de zorg van nu niet meer de zorg is van 10 jaar geleden en over 10 jaar niet meer die van nu.
Het college heeft ons via GGD, Regiobeeld en Regioplan op de hoogte gehouden van de vorderingen van IZA en Gala. Nu dit concreter wordt willen we juist zien dat preventie hierbij hoofdprioriteit heeft.
Kunst en cultuur
Kunst en cultuur zijn van levensbelang voor een vitale samenleving. Ontspanning na een harde werkweek, genieten van een mooi concert, maar vooral ook nieuwe perspectieven bieden zijn enkele kernwaarden. Naast natuurlijk het onderlinge gesprek, de persoonlijke ontplooiing en het ontwikkelen en onderhouden van gemeenschapszin. Gemeenschapshuizen, kulturhuser, musea en multifunctionele concepten verdienen dan ook onze steun.
Wonen.
U kent ons van onze pleidooien voor meer sociale huurwoningen. De noodzaak wordt alleen maar groter. Ook in Aalten moeten we op zoek naar alternatieven, denk aan kamerverhuur en tijdelijke oplossingen zoals tiny houses en ook kleiner bouwen. Daarbij is het wonen zo duur omdat wonen aan de markt is overgelaten. In onze ogen zou wonen een recht moeten zijn, zoals het bedoeld is in onze grondwet. Bevordering van sociale huur door de gemeente is dus een must.
Asiel en migratie.
We zijn de tijd voorbij dat we als gemeenten naar elkaar kunnen wijzen, we moeten juist samenwerken. Opvang hoeft niet altijd in een gezinswoning. Er moet ook gekeken worden naar alternatieven.
Migratie is een structureel verschijnsel, waar wij maar deels controle over hebben. Door toenemende ongelijkheid, armoede, oorlogen en klimaatverandering zullen de komende decennia structureel forse aantallen migranten naar Europa komen. Anderzijds stevent Nederland af op een structureel arbeidstekort, vooral in de zorg, onderwijs, maakindustrie, IT, horeca. Dat betekent dat wij zonder aanvulling van migranten de economie niet draaiende kunnen houden en dat we die dus hard nodig hebben.
Duurzaamheid en milieu.
Het lijkt alsof deze begroting de twee olifanten in de kamer niet opgemerkt heeft. Twee van de grootste uitdagingen van deze tijd, het klimaat en biodiversiteit, krijgen veel te weinig aandacht.
We weten dat er mede op ons aandringen klimaatbeleid is en dat er flinke budgetten voor zijn, maar dat lezen we in de begroting niet terug.
Nieuwe inzichten gaan ervoor zorgen dat de landbouw de komende tijd drastisch gaat veranderen. De grote vragen zijn: Hoe kunnen we boeren daarbij helpen? Hoe kunnen we natuur en landbouw écht versterken? In een plattelandsgemeente als Aalten zijn dit cruciale vragen.
Aalten kan een mooie rol gaan spelen in de landelijke en provinciale ambitie om meer bomen te planten. We kennen allemaal de voordelen van bomen. Ook herziening van het kapbeleid hoort daarbij. We stellen voor de herplantplicht aan te vullen met een bomenfonds.
Versterking democratische Rechtsorde.
Afsluitend: we begonnen deze beschouwingen met de grondwet van Thorbecke die dit jaar 175 jaar bestaat, de basis van onze rechtstaat. De Adviescommissie ‘Versterken Weerbaarheid Democratische Rechtsorde’ concludeert echter dat diverse burgers systematisch worden benadeeld door de manier waarop de democratie nu functioneert. Door uit te gaan van de prestatiesamenleving, zelfredzaamheid en bedrijfsmatig denken sluit de overheid niet goed aan bij wat mensen nodig hebben. Beleid wordt bovendien vooral gemaakt door mensen die zelf niet ervaren wat de keuzes in de praktijk betekenen. De burger keert zich daardoor af van de overheid.
Een advies van de commissie is: geef de sociale grondrechten meer inhoud en betekenis. Daar hebben wij met deze beschouwingen in de gemeente Aalten een voorzet voor gegeven. We hopen dat u allen met ons deze handschoen oppakt en wilt werken aan een gemeente waar iedere burger kan, mag en wil zijn.