Bert Weevers, 18 februari 2023
Afgelopen dinsdag ging de oordeelsvorming o.a. over de Regionale Woonagenda. Dit is een door de Provincie verplicht en vast te stellen beleidsdocument. Toekomstige nieuwbouwplannen worden hieraan getoetst.
Eerste termijn bespiegelingen: te weinig sociale huurwoningen
“Prima dat er op regio-niveau wordt nagedacht en samengewerkt aan het wonen-vraagstuk. Ik ben echter bang dat de partijen die vooral zijn betrokken bij deze regionale woonagenda door hun achtergrond niet de belangen van de lagere inkomensgroepen voorop hebben gesteld. Zo wordt de board gedomineerd door vertegenwoordigers van grote bedrijven en grote instellingen.
Het lage percentage sociale huur in het bouwprogramma kan daar goed een gevolg van zijn. Landelijk wordt gestreefd naar een woningvoorraad die bestaat uit 30 % sociale huur. Met 28% in de nieuwbouw wordt dat nooit gehaald.
Nu vind ik niet dat we ons per se altijd op landelijke normen moeten richten; onze regio heeft haar eigen kenmerken die eventuele afwijkingen goed kunnen motiveren. Ik ben eens wat dieper in die lokale kenmerken gedoken en dat pleit toch voor een forse verhoging van die 28% :
• Vlgs AWLO/Achterhoek Monitor behoort 51% van de Aaltense bevolking tot de woningcorporatie-doelgroep.
• Slechts 18% van onze voorraad is sociale huur.
• Met een nieuwbouw-aandeel van 28% wordt deze mismatch dus nooit goedgemaakt.
We pleiten dus sterk voor verhoging van het aandeel sociale woningbouw.
A. Dat kan op lokaal niveau door de ‘vrije ruimte’ te benutten.
B. Dat kan ook door een amendement op de regionale woonagenda.
Ik wil dit keuze-vraagstuk graag met de overige fracties bespreken.
Behoefte aan kleine woningen
Een tweede mismatch is die tussen het grote en groeiend aandeel kleine huishoudens en de geringe beschikbaarheid van kleine woningen. Ik pleit dus sterk voor de bouw van kleine woningen. Dat komt de betaalbaarheid ook ten goede. In de Regionale Woonagenda wordt dit kwalitatieve aspect niet meegenomen. Er komt nog een uitvoeringsprogramma. Ik hoop dat dit hierin wordt meegenomen. Zo niet, dan kunnen we het altijd nog lokaal regelen. Voorzitter, dus geen discussiepunt voor nu, maar later.
Meest belangrijke discussiepunt nu is de betaalbaarheid en dus het aandeel sociale huur.
Dank u.”
Goedkoper bouwen kàn
Ons pleidooi voor meer betaalbare woningen werd door veel andere fracties ondersteund. Vooral de CU hield een gloedvol betoog om als overheid hier meer op te sturen, om niet klakkeloos de verhalen van projectontwikkelaars over ‘goedkoop bouwen kan niet’ te volgen. D66 pleitte in dat kader voor anders bouwen, zoals gestapeld, duplex, modulair, kleiner, om zo de bouwkosten te drukken.
Betaalbaar bouwen betekent: sociale huurwoningen bouwen. Met huurtoeslag kunnen dan ook de lagere inkomens een fatsoenlijk huis bemachtigen. Want let wel: zelfs voor een ‘goedkope’ nieuwbouw-koop-woning van 250.000,- moet je een inkomen hebben van 60.000,- euro. 70% van de Aaltens bevolking zit hieronder.
Voor wie willen we bouwen?
De grote vraag die we als Aaltense politiek onszelf moeten stellen is: Voor wie willen we bouwen? Is dat voor de rijkere 25% van onze inwoners die een hypotheek van 350.000 of meer kunnen krijgen? Of is dat voor de grote meerderheid in onze gemeente? Voor wie maken we beleid: Voor projectontwikkelaars of voor onze inwoners?
We moeten onszelf niet langer voor de gek houden en op basis van harde cijfers harde keuzes maken. NB. van het doorstromingssprookje moeten we niet veel verwachten. Momenteel zijn er in de hele gemeente vlgs Funda slechts 4 koopwoningen beschikbaar t/m 250.000,- (kk!); en geen enkele t/m 200.000,-. Volgens Calcasa heeft slechts 3-4% van de huidige Aaltense woningvoorraad een waarde onder de 200.00,-. Betaalbaarheid moet dus IN de nieuwbouwopgave verwerkt worden.
Amendement of motie?
De besluitvorming moet plaatsvinden op de raadsvergadering van 28 februari. Met amendementen en moties kan dan het voorstel aangepast worden. Wethouder Kok raadde op voorhand een amendement op de Regionale Woonagenda begrijpelijkerwijs sterk af. Dat zou betekenen dat de andere zeven Achterhoekse gemeenten opnieuw de Woonagenda moeten behandelen, met als risico dat er geen eensluidende beslissing komt en dus géén regionale woonagenda. Toch is het belang van een betere Woonagenda zo groot dat dit spoor de moeite van het overwegen zeker waard is.
Maar de Regionale Woonagenda biedt ook een ontsnappingsmogelijkheid. De nieuwbouwopgave is nl opgedeeld in 3 segmenten:
• minimaal 28% sociale huur (294 woningen in Aalten vlgs eigen ambitie van 1050 erbij in 2030);
• 32% ‘betaalbare’ koop en dure huur (NB wij vinden 355.000,- niet betaalbaar!)
• 40% vrije ruimte.
Aalten kan die vrije ruimte benutten om meer sociale huur te laten bouwen. Aalten kan ook de grens van ‘betaalbare koop’ verlagen. Ik pleit voor beide.
We hebben gezien dat 50% van de Aaltense bevolking tot de corporatie-doelgroep behoort. Nu is het aandeel sociale huur in de voorraad 18% (2107 woningen). Er is dus een forse inhaalslag te maken. 100% nieuwbouw sociale huur is gezien de marktposities helaas niet haalbaar. Stel, we mikken op 60%. Met 630 van de 1050 nieuwe woningen erbij stijgt het aandeel sociaal van de voorraad naar 21,6% in 2030. Een kleine, noodzakelijke stap naar een voorraad die beter aansluit bij onze bevolking.
We kunnen dan – onder protest – akkoord gaan met de Regionale Woonagenda en in een motie het college oproepen om lokaal de vrije ruimte te benutten om meer sociale huur in Aalten te realiseren. Ik ben benieuwd hoe jullie hierover denken. Reacties graag naar b.weevers@raadaalten.nl.
Verduuurzamen bestaande voorraad en meer
Nieuwbouw is ‘programmalijn’ 1 van de Regionale Woonagenda. Lijn 2 gaat over verduurzamen van de bestaande voorraad. Een onderwerp waar PP al jaren de aandacht op vestigt, immers 95% van de voorraad in 2050 staat er nu al. Zeker met de huidige energieprijzen is energetische verbetering dringende noodzaak. Met de extra aandacht in de Woonagenda zijn we dus blij, hoewel de ambitie wel wat omhoog kan.